E-ARŞİV FATURA NASIL İPTAL VEYA İADE
EDİLİR?
Konu başlığımız
dan da anlaşılacağı gibi bu yazımızda e- arşiv faturayı işleyeceğiz. Bunun için
öncelikli olarak e- arşiv fatura ne demek ona bir bakalım. E- arşiv faturası
kısaca e- faturanın saklanması mükellef tarafından zorunlu tutulan nüshasının
adıdır. E- arşiv faturasının da kesilmesi zorunludur. Ancak bu kesilen fatura
alıcıya gönderilmez. E- arşiv faturaları gelir idaresi başkanlığına rapor
edilmesi gereken evraktır. Bu raporlar e- faturanın düzenlenmesini takip eden
ayın 1. Ve 15. Günleri arasında gelir idaresi başkanlığına gönderilmelidir. E-
arşiv faturayı gelir idaresi başkanlığı web portalı üzerinden ücretsiz olarak
kesebilirsiniz. Kağıt üzerinde bu faturayı keserseniz cezasının olduğunu
unutmayın. Faturayı kesen ve alan taraflar yedi iş günü içinde e-arşiv faturayı
iptal edebilir. Eğer bu süre aşılır ve kesilen fatura iptal edilmezse yeniden
fatura oluşturulabilir ve müşteriye gönderilir.
E- Arşiv Fatura mükellefi kimlerdir?
2020 yılı içinde yıllık cirosu beş milyon TL yi aşan. 1 Temmuz 2020 itibariyle e- fatura ve e- arşiv fatura sistemine geçiş yapan firmalar e- arşiv fatura kesmelidir. E- arşiv fatura ve e- fatura sistemine gönüllü geçiş yapan firmalarda e- devlet uygulamasını kullanmak zorundadır.
Son yıllarda
sıkça duyduğumuz e- faturanın ne olduğunu önce ele alalım. E – fatura her iki
tarafında elektronik ortamda, elektronik fatura kullanıcısı olduğu durumlarda
kullanılan fatura çeşidinin adıdır. Bu fatura türü Gelir İdaresi Başkanlığına
ait sunucular tarafından alıcıya ve satıcıya iletilir. E- faturaya geçilmesi
için öncelikli olarak mali mühre ihtiyaç vardır. Bu mührü gelir idaresi
başkanlığından (GİB) alabilirsiniz. Bu işlemi yapmakla birlikte e- faturaya
geçmek istediğinizi gelir idaresi mahkemesine bildirilmiş oluyorsunuz. GİB
tarafından birkaç gün içinde gönderilen mali mühürle birlikte e – fatura
kullanma yetkisine sahip olunuyor. Şahıs şirketleri de dahil tüm şirketler
kolaylıkla e- fatura kullanabilir. E- faturaya geçmek için hiçbir ciro şartı
bulunmamaktadır. Bunun için şirketlerin önlerinde hiçbir engel bulunmamaktadır.
Ticari firmalar, anonim şirketler, limited şirketler, gerçek veya şahıs
şirketleri statüsünde bulunan işletmeler veya e – fatura kullanmak isteyen
herkes elektronik fatura uygulamasından yararlanabilir. Cirosu yıllık 5 milyon
ve üzeri olan tüm işletmeler e- fatura kullanma zorunluluğu vardır. E- fatura
avantajlarından yararlanmak isteyen işletmelerde kolaylıkla e- fatura sistemine
geçebilirler, istedikleri zamanda sistemden ayrılabilirler. 2022 yılı ve
sonrası için 500 bin TL ve üzeri brüt satışı olan şirketler e- fatura, e- arşiv
fatura uygulamasına geçmesi zorunlu olacaktır. E- arşiv fatura portalı web
sitesi üzerinden cep telefonunuzu da kullanarak istediğiniz her yerden fatura
kesmeniz mümkündür.
E- arşiv fatura
nasıl iptal edilir?
E- faturanın
hazırlanması kadar e- arşiv faturanın nasıl iptal edileceğinin de bilinmesi
gerekiyor. Yazımızda bu bilgilere de ulaşabilirsiniz. E- arşiv fatura tüm ticari
faturalar gibi gönderildikten yedi gün sonra iptal edilir. Alıcı da e- arşiv
faturayı faturanın resmileştiği tarihten itibaren yedi gün içinde ret etme
hakkına sahiptir. Bu süre alışırsa yeni bir e – fatura oluşturularak müşteriye
gönderilir. Bunun adına da ‘mahsuplaşmak’ denir. E- fatura düzenlenip
gönderilen bireysel müşteri ise, ürünü iade etmek isteyen müşterinin firması
yoksa iade faturası kesemez. Tüketici hakları gereği aldığı ürünü 30 gün içinde
iade etme hakkına sahiptir. Ürün aldığı firmanın şartlarına uyarak itiraz ve
iade işlemlerini gerçekleştirebilir.
Öncelikle
başarılı bir şekilde gönderilmiş ve ‘imzalandı’ statüsündeki e- arşiv faturalar
iptal edilebilir. Mükellef olarak kullanmış olduğunuz muhasebe programı
üzerinden ilgili faturanın üzerine mausla sağa tıklayarak ‘İptal’ et dedikten
sonra oluşan e- arşiv iptal faturanızı hazırla
- paketle -
gönder diyerek göndermeniz gerekiyor.
E- arşiv fatura nasıl iade edilir?
‘İade faturası’ mevzuatta tanımlanmamış tacirler arasında uygulamada teamülen geliştirilmiş bir fatura türüdür. Müşteri tarafından satın alınan bir malın satıcıya geri verilmesi halinde vergi kayıtlarının birbirini teşvik etmesi amacıyla ‘iade faturası’ kesilmektedir. Diğer bir anlatımla iade faturası ticari bir ilişkide teslim edilen bir ürünün her hangi bir sebeple satıcıya geri iade edilen malların tutarının iade alındığına dair kayıt tutulmasına hizmet eden belgedir. İade faturasının üzerine görünür bir yere ‘iade faturası’ yazılması gerekir. Vergi Usul Kanununa (VUK) matbu fatura ile aynı hukuki özelliklere sahip olan e-arşiv fatura itiraz süresi, iptal ve iadesi açısından matbu faturayla benzerlik gösterir. Kanunlarla belirlenen fatura iptaliyle ilgili hükümler e- arşiv fatura içinde geçerlidir. Kanuna göre e- arşiv faturanın iptali yedi gündür. Alıcı faturanın resmileşmesinden itibaren yedi gün içinde ret etme hakkına sahiptir. Ret süresi yedi günü geçerse iade faturası gerekmektedir. Buna muhasebe dilinde ‘mahsuplaşmak’ denir. Alıcı bireysel müşteriyse kendisine fatura kesilip gönderilen ürünü geri vermek isteyebilir. Bireysel müşteriler işletmesi olmadığı için fatura kesemez. Tüketici hakları gereği eline geçen ürünü otuz gün içinde iade edebilir.
Yurt dışına mal
satışında limite bakılmadan alıcı vergi kimlik numarası yerine on tane iki (2)
yazılır. Gelir İdaresi Başkanlığına e-arşiv portalı üzerinden e- arşiv
faturalarında da vergi no olarak on tane iki (2) yazılabilir. Mal ihracatı
yapıyorsanız e- ihracat faturası kullanmalısınız. Kesilen e- arşiv faturalar
gelir idaresi başkanlığı e- arşiv portalında altı ay arşivlenir. Sistemden
sorguyu vergi kimlik numarası veya TC kimlik numarası girerek yapabilirsiniz.