GÜVEN DAMGASI NEDİR? NE İŞE YARAR?
“Güven Damgası” konusunda akıllarda pek çok soru bulunuyor.
Online alışverişin toplam perakende içindeki payının önemli miktarda artıracak
olan bu yeni uygulamanın detayları şöyledir.
Güven Damgası, Resmî Gazete’nin 6 Haziran 2017 tarihli
nüshasında yayınlanan Elektronik Ticarette Güven Damgası Hakkında Tebliğ ile
e-ticaret siteleri için yeni bir sisteme geçilmiştir. Ticaret Bakanlığı,
Türkiye’deki tek güven damgası sağlayıcı olarak Türkiye Odalar ve Borsalar
Birliği’ni yetkilendirmiştir. Elektronik Ticarette Güven Damgası Hakkında
Tebliğ’in dördüncü maddesinde güven damgası, “Bu Tebliğde öngörülen asgari
güvenlik ve hizmet kalitesi standartlarına uyan hizmet sağlayıcı ve aracı
hizmet sağlayıcıya verilen elektronik işaret” olarak tanımlanmıştır. Güven
damgasının işlevi açık bir şekilde “asgari güvenlik ve hizmet kalitesi
standardının” varlığına işarettir. Güven damgasının bulunması, TOBB’un ilgili
e-ticaret sitesine kefil ya da garantör olduğu anlamına gelmez. Güven damgası,
sayfada bulunan mal ya da hizmetlerin kalitesine de garanti olarak
yorumlanamaz. Güven damgası, web sayfasında ticareti yapılan mal ya da hizmetin
ifasına yahut vaat edilen niteliklerine ilişkin finansal bir güvence olarak da
anlaşılamaz. Güven damgası kullanılan hiçbir ülkede de Güven Damgası Sağlayıcı’
nın ilgili web sayfalarına bir garantörlük verildiği şeklinde
yorumlanmamaktadır. Güven damgası almak e-ticaret siteleri için zorunlu
değildir ancak e-ticaret sitesinin ana sayfasında yer alacak olan bu sembol,
sitenin belli güvenlik tedbirlerini aldığını ve güvenilir olduğunu
kullanıcılara gösteren bir sembol olacaktır.
Güven damgası başvuru ve tahsis süresini üç aşamada
anlatmak mümkündür. Bu aşamalardan ilki Güven damgası başvurusu yapılır.
Elektronik Ticarette Güven Damgası Hakkında Tebliğ uyarınca istekli e-ticaret
sitesi www.guvendamgasi.org.tr adresi üzerinden başvuru formunu doldurur ve
başvuru belgelerini sisteme yükler. İkinci aşamada güven damgasına yapılan başvuru
30 gün içinde değerlendirilir. Üçüncü ve son aşamada ise güven damgası tahsis
edilir.
Güven Damgası almanın belli başlı şartları
Güven damgasının temel kriterleri, şirketlerin kredi kartı ile yapılan alışverişte kart güvenliğinin SSL şifreleme yöntemleriyle sağlanması. Sitede tutulan bilgilerin kötü niyetli kişilerin eline geçmesinin önlenmesi için belirli aralıklarla sızma testi yaptırılması. Türkiye'deki internet, e-Ticaret ve ödeme sistemlerini düzenleyen kanuna uygun olarak işletilmesi. e-Ticaret sitesinde çocukları olumsuz yönde etkileyebilecek içeriklerin olmaması. Tedarik ve lojistik süreçlerinin açık ve anlaşılır biçimde müşterilere sunulması. Siteyi işleten ve hizmeti veren kişi ve şirketlerin bilgilerinin açık şekilde sunulması. Müşterilerle etkin iletişim yöntemleri ile cayma hakkı, ayıplı ürün gibi talep ve şikayetlerin etkin şekilde çözümlenmesine yönelik sistemlerin sağlanması. e-Ticaret sitesini işleten kişilerin daha önceden belirli suçlara karışmamış olması. Şirketin iflas etmiş olması durumunda itibarın iadesinin sağlanmış olması gerekmektedir.
Yazımızın bazı bölümlerinde geçen ‘Sızma testi’nin ne
olduğuyla ilgili akla gelebilecek soruya yanıt olması bakımından, sızma testi,
sistemin güvenliğini değerlendirmek üzere bir bilgisayar sistemi üzerinde
gerçekleştirilen siber saldırı simülasyonudur. Sızma testini Türkiye
Standartlar Enstitüsü tarafından yetkilendirilen A ve B tipi sızma testi
kuruluşları yapmaktadır. Güven Damgası başvurusunda bulunan e-Ticaret siteleri
dahil oldukları kategoriye göre uygun sızma testini yaptırmak zorundadır. Güven
Damgası geçerlilik süresi 1 yıldır. Güven Damgasını yenilemek isteyen e-Ticaret
sitesi başvurusunu yenilemelidir. Güven Damgası verilen e-Ticaret siteleri,
tüketicinin korunması, kişisel verilerin gizliliği ve ödeme sistemleri
konusunda yasalara uygun hareket etmek zorundalar. Güven Damgası verilen
e-Ticaret siteleri, güvenilir bir otorite tarafından denetlenir. İnternet
sitelerinde ve mobil platformlarında bilgilerin sadece internet sitesi ve alıcı
tarafından görülmesini sağlayan "EV SSL" ya da "SSL" gibi
sertifikalar kullanmak zorundalar. Belirli aralıklarla yapılan sızma
testleriyle varsa güvenlik açıklarını tespit etmelidirler. Güven Damgası
verilen e-Ticaret siteleri, müşterinin bilgi alabilmesi veya istek ve
şikayetlerini telefonla iletebileceği, müşteri hizmetleri imkanı sunmak
zorundadır. Satışa sunulan ürünün stok bilgisi, içeriği, malzemesi, ölçüleri
gibi özellikleriyle ilgili ayrıntılara yer vermesi gerekir. Ayrıca ürünün
gerçek ölçüsünün anlaşılabileceği görseller gibi birçok ayrıntıya yer vermek
durumundadır. Müşteriye siparişinin durumu ile ilgili bilgi ve kargo takip
imkânı sunmalıdır. Güven Damgası Sağlayıcı (GDS) tarafından oluşturulan çevrim
içi şikâyet sistemi ile muhtemel uyuşmazlıklar hızlı ve etkin bir şekilde
çözümlenmek zorundadır. Güven Damgası almak isteyen ve ilgili Yönetmelik
kapsamında bulunan Aracı Hizmet Sağlayıcı ile kendine ait e-Ticaret ortamında
faaliyet gösteren Hizmet Sağlayıcılar Güven Damgası almak için başvurabilir.
Merkezi yurt dışında olan ama Türkiye'de faaliyet gösteren e-Ticaret siteleri
teknik konularda (güvenlik testi gibi) yeterliliğe sahip olunması durumunda
Güven Damgası alabilir.
Güven Damgası Sağlayıcı tarafından kanunlara uygunsuzluk tespit edilmesi durumunda Güven Damgası iptal edilir. Güven Damgası iptal edilen site, tebliğde belirtilen süre içinde yeniden Güven Damgası başvurusunda bulunamaz. Ancak bu sürenin sona ermesi ile yeni bir Güven Damgası başvurusunda bulunabilir.
Yazımızın son bölümünde Güven Damgası sisteminin faydaları
hakkın8da bilgi verelim.
Güven Damgasına sahip e-Ticaret siteleri belirli
standartları yerine getirir, tüketicinin korunması, kişisel veriler ve ödeme
sistemleri konusunda ilgili yasalara uygun davranır. Güvenilir bir otorite
tarafından denetlenir. Güven Damgası ile e-Ticaret sitelerinin hizmet
kalitesinin arttırılması sağlanır. Güven Damgası, bilhassa e-Ticaret yapan
küçük işletmelerin güven algısı oluşturmalarında ve markalaşmalarında çok
önemli role sahiptir. Avrupa Çok-Kanallı ve Çevrimiçi Ticaret Derneğinin
(EMOTA) uluslararası geçerliliği olan logosunun Güven Damgası alan işletmeler
tarafından kullanılması, işletmelerin yeni pazarlara açılması ve yeni
müşterilere ulaşmasını kolaylaştırmaktadır. e-Ticaret girişimcilerinin
tanınırlığının, itibarının, ulusal ve uluslararası rekabet gücünün ve
elektronik ticaret hacminin arttırılması sağlanmaktadır. Yaygın internet ortamı
kullanımının doğal sonucu olarak elektronik ticaretin artması ancak bu alandaki
güven algısının yarattığı sıkıntılar nedeniyle günümüze kadar ülkemizde yeterli
ivmeyi kazanamamıştır. Sektörden gelen taleplere doğru bir şekilde yanıt
verilerek Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından güven algısını olumluya
çevirecek düzenleme yapılmış ve neticesinde yetkili GDS belirlenerek
e-ticarette güven damgası sisteme devreye alınmıştır. Rekabet açısından
değerlendirildiğinde görünen o ki Güven Damgası sahibi olanlar ile olmayanlar
arasında ibre sahip olanlar yönünde olacaktır. Dolayısıyla e-ticaret yapan
firmalar için Güven Damgası olmazsa olmazlar arasında yerini almıştır.