KURUMLAR VERGİSİ NEDİR?
Adından da anlaşılacağı gibi kurumlar vergisi kurum
kazançları üzerinden alınan vergidir. Kurumlar vergisi mükellefi olan kurumlar,
tüzel kişiliğe sahip olmalıdır. Sermaye şirketleri, kurum olarak kabul edilir
ve kurumlar vergisi mükellefidir. Şahıs şirketleri ise kurumlar vergisi ödemez.
Adını sık duyduğumuz kurumlar vergisinin hesaplaması ise şöyledir.
Kurumlar vergisi, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde
elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanır. Kurumlar vergisi
mükellefleri, her üç ayda bir olmak üzere yılda dört kez geçici vergi ödemekle
yükümlüdürler. Geçici vergi dönemlerinde ödenen vergiler, ilgili mali
yılsonunda tahakkuk eden kurumlar vergisi tutarından, peşin ödenen vergiler adı
altında düşülür. Burada kurumlar vergisinin oranları hakkında akla bir soru
gelebilir. Kurumlar vergisi kurum kazancı üzerinden 2021 yılında yüzde 25, 2022
yılında ise yüzde 23 olarak uygulanacak. Bu madde, 1 Ocak 2021 tarihinden
itibaren başlayan vergilendirme dönemine ait kurum kazançları için geçerli
olmak üzere yasanın Resmi Gazete ’deki yayım tarihinde yürürlüğe girdi.
Kurumlar Vergisindeki yeni uygulama, 1 Temmuz'dan itibaren verilmesi gereken
beyannamelerden başlamak ve 1 Ocak'tan itibaren başlayan vergilendirme dönemine
ait kurum kazançları için geçerli olacak.
Kurumlar vergisinin konusunun nelerdir?
Kurumlar Vergisi Kanununun birinci maddesine göre verginin
kaynağını oluşturan ekonomik unsurlar sırasıyla Sermaye şirketleri (anonim,
limited, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler). Kooperatifler.
İktisadi kamu kuruluşları. Dernek veya vakıflara ait iktisadî işletmeler
(sendikalar dernek; cemaatler vakıf sayılır). İş ortaklıklarıdır.
Kurumlar vergisi başlığı altında sıkça duyduğunuz veya bundan sonra duymaya devam edeceğiniz tam mükellefiyet ve dar mükellefiyet nedir? Sorusuyla ilgili olarak. Tam mükellefiyet kurumlar vergisinin konusuna dahil olan kurumlardan kanuni veya iş merkezi Türkiye’de bulunanların, gerek Türkiye içinde gerekse Türkiye dışında elde ettikleri kazançların tamamı üzerinden vergilendirilmesidir.
Dar mükellefiyet kurumlar vergisinin konusuna dahil olan
kurumlardan kanuni ve iş merkezlerinin her ikisi de Türkiye’de bulunmayanların,
sadece Türkiye'de elde ettikleri kazançları üzerinden vergilendirilmesidir.
Kanuni merkez vergiye tabi kurumların kuruluş kanunlarında, tüzüklerinde, ana
statülerinde veya sözleşmelerinde gösterilen merkezdir.
Kurumlar Vergisi Beyannamesi ne zaman nasıl hazırlanır?
Kurumlar vergisi beyannamesi, hesap döneminin kapandığı ayı
izleyen dördüncü ayın birinci gününden yirmi beşinci günü akşamına kadar
mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine, yani kurumun kanuni veya iş merkezinin
bulunduğu yerin vergi dairesine, verilir. e-Beyanname uygulamasından
faydalananlar beyannamelerini elektronik ortamda son beyan verme günü saat
00.00’a kadar gönderebilme imkanına sahiptir. Her mükellef vergiye tabi
kazancının tamamı için bir beyanname verir. Yani mükelleflerin şubeleri,
ajansları, alım-satım büro ve mağazaları, imalâthaneleri veya kendilerine bağlı
diğer işyerleri için, bunların bağımsız muhasebeleri ve ayrılmış sermayeleri
olsa dahi ayrı beyanname verilmez.
Kurumlar Vergisi Tarh ne demek?
Kurumlar Vergisi Kanuna göre beyannamenin verildiği vergi
dairesi tarafından mükellef olanların tüzel kişiliği adına; iktisadî kamu
kuruluşları ile derneklere ve vakıflara ait iktisadî işletmelerden tüzel
kişiliği haiz olmayanlar için bağlı oldukları kamu tüzel kişileri ya da dernek
veya vakıf adına; fonlarda fonun kurucusu adına; iş ortaklıklarında ise
verginin ödenmesinden müteselsilen sorumlu olmak üzere yönetici ortak veya
ortaklardan herhangi birisi adına tarh olunur. Tarh, vergi koyma anlamına
gelir. Dar mükellefiyete tabi yabancı kurumların vergisi, bunlar hesabına
Türkiye'deki müdür veya temsilcileri; müdür veya temsilcileri mevcut değil ise
kazanç ve iratları yabancı kuruma sağlayanlar adına tarh olunur. Kurumlar
vergisi, bağlı olunan vergi dairesine beyannamenin verildiği günde, beyanname
posta ile gönderilmişse, vergiyi tarh edecek daireye geldiği tarihi izleyen üç
gün içinde tarh edilir.
Kurumlar Vergisi Beyannamesinde Gider Nasıl Gösterilir ?
Vergiye bahis olan gelir, safi tutarları üzerinden vergilendirilir.
Vergilenecek tutarı da Gelir Vergisi Kanununun 40. Maddesine göre gayri safi
hasılatınızdan birtakım giderlerinizi indirerek hesaplayabilirsiniz.
Kurumlar Vergisinde Zarar Mahsubu nasıl olur?
Kurumların ticari faaliyetlerden doğan zararlar, sonraki dönemlerde doğan kazançlarından indirilebilir. Kurumlar vergisi beyannamesinde, her yıla ilişkin tutarlar ayrı ayrı gösterilmek ve beş yıldan fazla nakledilmemek şartıyla geçmiş yılların beyannamelerinde yer alan zararlar kurum kazancından indirilebilir.
Kurumlar Vergisinin Ödenmesi nasıl olur?
Kurumlar vergisi, beyannamenin verildiği ayın sonuna kadar
ödenir. Beyannamenin verildiği ayın yirmi altıncı günü akşamına kadar ödenir.
Ayrıca anlaşmalı bankalar ile de ödeme yapılabilir. Bu vergi türünün kolay ve
hızlı ödenmesi için dört farklı yöntem bulunur. Bunlardan ilki mali müşavirden
destek almaktır. İkinci yöntem çalıştığınız müşteri ve tedarikçilerle hesap
mutabakatlarınızı yapın. Üçüncü yöntem banka ve kasa hesaplarına ilişkin
mutabakatların yapıldığından emin olun ve dördüncü yöntem stok ve sabit kıymet
sayımlarınızı gerçekleştirin. Yukarıda belirttiğimiz yöntemleri uygulamanız
Kurumlar Vergisi Beyannamesi’nin eksiksiz ve doğru olarak doldurulması için
mali müşavirinizin işini oldukça kolaylaştıracaktır. Bu kontrolleri dönem
içerisinde de periyodik olarak yapmanız hem firmanız için ufak bir kontrol
mekanizması oluşturabilir hem de yılsonunda daha fazla iş yükünün altında
kalmamanızı sağlar.
Kurumlar Vergisinde (Muafiyet) ve (İstisna) Muafiyet",
vergi kanunlarının hükümlerine göre, mükellef olması gereken bazı kişiler ve
kişi gruplarının bu kanunlarla vergi dışı bırakılmasıdır. "İstisna"
ise, vergi kanunlarına göre vergilendirilmesi gereken vergi konularının aynı
kanunlar uyarınca vergilendirilememesidir.
Kurumlar Vergisinden muaf tutulacak gelirle ilgili olarak Vergi Usul Kanununda yapılan değişiklik Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde onaylanarak yürürlüğe girdi. Buna göre geçici vergi dönemleri de dahil olmak üzere 2021 ve 2022 hesap dönemleri ile 2023 hesap dönemi geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesine ilişkin şartların oluşup oluşmadığına bakılmaksızın mali tablolar enflasyon düzeltmesine tabi tutulmayacak. Türk Lirası mevduat katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevrilen hesaplar ile ilgili olarak; kurumların 31 Aralık 2021 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paraları, dördüncü geçici vergi dönemine ilişkin beyannamenin verilme tarihine kadar Türk Lirasına çevirmeleri ve bu suretle elde edilen Türk Lirası varlığı, bu kapsamda açılan en az üç ay süreli Türk lirası mevduat ve katılım hesaplarında değerlendirmeleri durumunda bazı kazançları Kurumlar Vergisi’nden muaf tutulacak.
Kurumlar Vergisinden istisna edilen kazançlar. İştirak kazançları istisnası. Yurt dışı iştirak kazançları istisnası. Tam mükellef anonim şirketlerin yurt dışı iştirak hisselerini elden çıkarmalarına ilişkin istisna. Emisyon primi kazancı istisnası. Türkiye 'de kurulu fonlar ile yatırım ortaklıklarının kazançlarına ilişkin istisna. Taşınmazlar ve iştirak hisseleri ile kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan hakları satış kazancı istisnası. Bankalara, finansal kiralama ya da finansman şirketlerine veya TMSF'ye borçlu durumda olan kurumlar ile bankalara tanınan istisna. Yurt dışı şube kazançları istisnası. Yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleriyle teknik hizmetlerden sağlanan kazançlarda istisna. Eğitim tesisleri, Özel Kreş ve Gündüz Bakımevleri ile Rehabilitasyon Merkezlerinin işletilmesinden elde edilen kazançlara ilişkin istisna. Risturn istisnası. Sat kirala geri al işlemlerinden doğan kazançlara istisna. Kira sertifikası ihracı amacıyla her türlü varlık ve hakların satışından doğan kazançlarda istisna. Sinai mülkiyet haklarından istisna ve diğer kanunlarda yer alan istisnalar.
Kurumlar vergisinden, Kurumlar Vergisi Kanunu'na göre
indirilecek giderler hakkında kısa bir bilgi yazalım
Menkul kıymet ihraç giderleri. Kuruluş ve örgütlenme
giderleri. Genel kurul toplantıları için yapılan giderler ile birleşme, devir,
bölünme, fesih ve tasfiye giderleri. Sermayesi paylara bölünmüş komandit
şirketlerde komandite ortağın kâr payı. Katılım bankalarınca katılma hesabı
karşılığında ödenen kâr payları. Sigorta ve reasürans şirketlerinde bilânço gününde
hükmü devam eden sigorta sözleşmelerine ait teknik karşılıklar.